Zajednički rad na osnaživanju poljoprivrednika širom Srbije

Predstavnici Fondacije Ana i Vlade Divac i Projekta „Velika mala privreda“ koji finansira USAID ugostili su danas u Galeriji Đura Jakšić u Kragujevcu preko 50 predstavnika lokalnih samouprava, regionalnih razvojnih agencija i poljoprivrednih škola u okviru regionalnih susreta, kako bi obeležili postignute rezultate dodadašnjih zajedničkih aktivnosti usmerenih na osnaživanje poljoprivrednika.

Od 2020. godine kada je osnovan prvi, Lokalnim fondovima za podsticaj razvoja poljoprivrede podržano je preko 280 poljoprivrednika u 16 opština u Srbiji, sredstvima ukupne vrednosti od preko 75 miliona dinara. Takođe, kroz Fondove za osnaživanje mladih poljoprivrednika, do sada je preko 70 učenika poljoprivrednih škola u Svilajncu i Požegi dobilo donacije u sredstvima za rad, ukupne vrednosti od preko 12 miliona dinara.

Lokalni fondovi za podsticaj razvoja poljoprivrede su inovativan mehanizam za finansiranje poljoprivrednika i to zajedničkim ulaganjem lokalnih samouprava i Fondacije uz podršku Američke agencije za međunarodni razvoj (USAID) i u saradnji sa regionalnim razvojnim agencijama koje upravljaju sredstvima fonda. Radi se o beskamatnim pozajmicama, koje korisnici imaju obavezu da vrate u periodu od tri godine, kako bi ih kasnije koristili i drugi proizvođači.

„Izuzetno nam je zadovoljstvo što danas zajedno sa partnerima delimo sjajne rezultate koje smo postigli u okviru projekata za osnaživanje poljoprivrede i mladih poljoprivrednika i što je ovaj jedinstveni mehanizam, koji smo uspostavili pre 4 godine sa USAID-om, pokazao uspeh u samoodrživosti. Drago mi je da su naši partneri iz lokalnih samouprava prepoznali neophodnost ovakvog vida finansijske podrške i što iz godine u godinu podržavaju sve veći broj svojih poljoprivrednika. U naredne tri godine planiramo osnivanje još 7 ovakvih fondova širom zemlje, kroz koje ćemo osnažiti još veći broj poljoprivrednika“, izjavila je Ana Košel, direktorka Fodacije Ana i Vlade Divac, pozivajući i druge opštine da im se priključe u podršci poljoprivrednicima u Srbiji.

Od 2022. godine, aktivnosti Fonda podržava  Projekat "Velika mala privreda" koji finansira USAID, a sprovodi ACDI/VOCA.

„Mali poljoprivrednici su nevidljivi za finansijske institucije, čak i prilikom manjih pozajmica, a izuzetno je važno je da sredstva dobiju brzo, da iskoriste sezonu. To je najbolje kod ovih fondova jer rešavaju vrlo konkretne potrebe poljoprivrednika, proces je jednostavan i transparentan, a opštine imaju odličan mehanizam da fokusirano usmeravaju svoja sredstva i da fond raste. To što se broj gradova i opština koje se priključuju stalno povećava, dokaz je da smo svi zajedno uradili odličan posao,“ izjavio je Aleksandar Pavlović, direktor Projekta Velika mala privreda (USAID)

Fondovi za podsticaj razvoja poljoprivrede i prehrambene proizvodnje u saradnji sa lokalnim samoupravama i regionalnim razvojnim agencijama, od 2020. godine pokrenuti su u Čajetini, Vranju, Prijepolju, Svrljigu, Ražnju, Užicu, Dimitrovgradu, Brusu, Velikom Gradištu, Novom Pazaru, Vlasotincu, Novoj Crnji, Velikoj Plani, Aranđelovcu, Sečnju i Golupcu.

„Mi se trudimo da biramo pristupe koji nisu usmereni samo na davanje, već da stvaraju i dodatnu vrednost. Ono što je dobro kod ovog mehanizma je da se realizuje brzo, poljoprivrednici ne čekaju na sredstva, a novac mora da se vrati, čime dobijamo održivost. Ono što je posebna vrednost ovih fondova je što opštine i razvojne agencije dobijaju metodologiju za realizaciju, sto je često značajnije od finansijskih sredstava“ je Nenad Popović, direktor Regionalne agencije za ekonomski razvoj Šumadije i Pomoravlja.

„Fond je trenutno u trećem ciklusu i ima 7 miliona dinara. Naš cilj je da svake godine dodajemo po 2 miliona, kako bi fond postao samoodrživ, nakon čega bi bilo omogućeno da jedno gazdinstvo može da iskoristi i do milion dinara. Na taj način bi mala poljoprivredna gazdinstva prerasla u velike poljoprivredne proizvođače“, je Dragan Mančev, član opštinskog veća za poljoprivredu opštine Dimitrovgrad.

Da bi se posebno motivisali mladi da svoju perspektivu vide na selu i budu uspešni, pokrenuti su i Fondovi za osnaživanje mladih poljoprivrednika namenjeni učenicima završnih razreda srednjih poljoprivrednih škola. Do sada su donacijama podržani učenici poljoprivrednih škola u Svilajncu i Požegi, koje pohađaju i učenici iz Užica, Gornjeg Milanovca, Čajetine, Arilja, Prijepolja i Nove Varoši.

Osim finansijske podrške, svi kandidati idu na predavanja, dobijaju podršku mentora, savete za razvoj proizvodnje i razvijaju poslovni plan, što će im i kasnije biti korisno prilikom apliciranja na druge konkurse. Do sada je oko 200 mladih ljudi prošlo ove edukacije, a očekuje se priključivanje još dve poljoprivredne škole u narednom periodu.

„Grad Užice, Fondacija Ana i Vlade Divac i Regionalna razvojna agencija su 2022. godine osnovali Fond za podsticaje za razvoj poljoprivrede na teritoriji Grada Užica, čija su sredstva namenjena poljoprivrednicima koji se bave proizvodnjom i preradom hrane, investicijama u seoska turistička domaćinstva i domaćoj radinosti u ruralnim sredinama. Za dve godine rada podržano je 37 gazdinstava, a za ovu godinu već ima zainteresovanih oko 15 gazdinstava. Plan je da se formiranje fonda od strane opštine nastavi i narednih godina, dok ne postane samoodrživ“, izjavio je Miroljub Branković iz odseka za poljoprivredu grada Užica.

 „Projekat je omogućio stočarima opštine Vlasotince da unaprede svoje poslovanje obezbeđivanjem podsticajnih sredstava, čime su povećali svoj stočni fond, proizvodnju i kapacitete, što im je omogućilo da postanu konkurentniji na tržištu. Ova podrška doprinosi razvoju lokalne zajednice kroz povećanje lokalnih prihoda i zadržavanje stanovništva u nerazvijenim područjima kao što je opština Vlasotince. Ovakvi fondovi jos jako značajni, jer su usmereni na grupu malih poljoprivrednika koji su ranije bili nevidljivi“, izjavila je Dragana Belenzada, direktorka Centra za razvoj Jablaničko-Pčinjskog okruga

Prvi regionalni poljoprivredni susreti završeni su zaključkom da je glavni činilac u osnaživanju poljoprivrednika, dobra saradnja javnog i civilnog sektora i stalno osluškivanje potreba poljoprivrednika.