Iznova isticati pozitivne primere srpsko-američke saradnje

Prvi potpredsednik Vlade Srbije i ministar spoljnih poslova Ivica Dačić prisustvovao je danas svečanom otvaranju izložbe "Srpski dobrovoljci iz SAD – doprinos Pupina i Vilsona u mobilizaciji i Versajskom miru" i promociji knjige "Kada se vijorila srpska zastava na Beloj kući".

Kako je istakao Dačić, ovakvi događaji imaju za cilj da bolje spoznamo na koji način istorijski kontekst i iskustva naših savezništava iz prošlosti mogu da doprinesu razumevanju aktuelnog trenutka i pomognu da sagledamo buduće pravce razvoja naše saradnje. Sjedinjene Američke Države i Srbija delile su kroz istoriju zajedničke vrednosti i udruženo se borile za očuvanje slobodarskih načela i civilizacijskih dostignuća.

Ipak i pored toga, druga polovina 20. veka donela je velike izazove i značajne nesuglasice u srpsko-američkim odnosima. Zato je važno da iznova ističemo pozitivne aspekte naše zajedničke prošlosti, kako bi danas bile promenjene neke pogrešne percepcije koje smo kreirali jedni o drugima, rekao je šef srpske diplomatije.

Upravo pozitivni simboli poput prijateljstva profesora Mihajla Pupina i predsednika Vudroa Vilsona imaju nemerljiv doprinos u prevazilaženju eventualnog nerazumevanja.

Profesor Pupin bio je integrisan  u američko društvo kao naučnik svetskog glasa, ali je postao gotovo jednako poznat i kao elokventan, prepoznatljiv i dosledan  predstavnik Kraljevine Srbije, kasnije Kraljevine Jugoslavije i Srba u Sjedinjenim Američkim Državama.

Godine 1912. imenovan je za počasnog konzula Kraljevine Srbije u Sjedinjenim Američkim Državama sa sedištem u Njujorku, a sa te pozicije u velikoj meri je doprineo uspostavljanju međudržavnih i širih društvenih srpsko-američkih veza.

Kao veoma ugledan naučnik i građanin SAD, učinio je mnogo da obezbedi američku podršku Kraljevini Srbiji tokom Prvog svetskog rata. Njegove aktivnosti bile su i diplomatske i političke, a organizovao je i prikupljanje novčane i medicinske pomoći za Kraljevinu Srbiju tokom balkanskih ratova i za vreme Velikog rata, rekao je, između ostalog, Dačić.

On je podsetio na to da se Vilson veoma dugo zalagao za obnovu Srbije kao nezavisne države i njen izlaz na more, što je bio zahtev koji je postao deo i njegovih čuvenih 14 tačaka iz 1918. godine.

Na prijateljstvo Pupina i Vilsona, ali i na razmere poštovanja koje je ukazano srpskom narodu, podseća verovatno i najdirljiviji momenat u srpsko-američkim odnosima kada se 28. jula 1918. godine srpska zastava zavijorila na Beloj kući, naveo je Dačić.

Tog dana je u crkvama širom SAD pročitano, a u svim uticajnim dnevnim novinama i objavljeno, saopštenje američkog predsednika Vilsona, koji je, dirnut velikim žrtvama i herojskim delima, izrazio divljenje odvažnom srpskom narodu.

Osim srpske, na Beloj kući vijorila se samo još jedna, francuska zastava, i to na sto tridest prvu godišnjicu pada Bastilje 1920. godine.

Uvek sa ponosom ističem da mi je bila izuzetna čast što sam 2018. godine imao priliku da i u Vašingtonu, u Kongresu SAD i u Beogradu, obeležim ovaj datum, prisećajući se sa američkim partnerima savezništva naša dva naroda, rekao je Dačić.

Podsetio bih i na to da su srpsku dijasporu činili ne samo ljudi poput profesora Pupina ili Nikole Tesle, već i Džordž Fišer tj. Đorđe Šagić, koji je pre više od 200 godina kao srpski ustanik krenuo u Ameriku i učestvovao u „Teksaškoj revoluciji“, ali i David Vujić, koji je 60-ih i 70-ih godina radio na programu Apolo i mnogi drugi koji su ostavili, ili i danas ostavljaju, značajan trag u SAD.

Svi zajedno moramo biti angažovani kako bismo pripadnike srpske dijaspore u Sjedinjenim Američkim Državama podstakli da svoje kapacitete, poznanstva, kontakte ili resurse angažuju na liniji onog patriotizma i ljubavi prema starom zavičaju, kako je to činio i veliki Mihajlo Pupin, zaključio je Dačić.