Arhitektonsko nasleđe prestonice ponovo sija starim sjajem

Nalazeći se na mestu gde se vekovima susreću ne samo Sava i Dunav, već i burni istorijski vetrovi sa modernističkim tokovima, Beograd je oduvek privlačio pažnju čitavog sveta autentičnim šarmom i bogatim arhitektonskim nasleđem, koje je naročito bilo upadljivo u njegovom priobalnom delu, u Savamali.

I tek kada je počela izgradnja Beograda na vodi, ponovo kreću da blistaju grandiozni građevinski dragulji koji su dugo bili prepušteni sudbini i nemaru. Gradeći najmodernije naselje u Srbiji na desnoj obali Save, Belgrade Waterfront s velikom pažnjom obnavlja arhitektonske bisere srpske prestonice i vraća im sjaj po kom su bili prepoznatljivi na svim meridijanima.

Beogradska zadruga

Prvi obnovljeni spomenik kulture u Savamali je raskošna palata Beogradske zadruge, izgrađena 1907. godine po zamislima arhitekata Andre Stevanovića i Nikole Nestorovića i zahvaljujući . Nekada lepa i šarmantna dama, tokom godina je postala siva i oronula građevina sa krovom koji je uveliko načela korozija, pa je tek 2014. godine, nakon pažljivo izvršenih radova, Beogradu ponovo pokazala svoje pravo, dugo skrivano lice. Ovaj antologijski primerak srpske arhitekture i vesnik preobražaja Beograda u modernu evropsku metropolu danas predstavlja ponos prestonice.

Hotel „Bristol“

Samo pet godina nakon završetka izgradnje Beogradske zadruge, sa njene desne strane, u određenoj vrsti arhitektonske simboize, podignut je i velelepni hotel „Bristol“, simbol romantičnih vremena s početka 20. veka i nekadašnji centar mondenskog života u Beogradu. Nakon što je dugi niz godina bio prepušten zubu vremena, početkom 2022. godine otpočeli su radovi na obnovi fasade, sa osnovnim zadatkom da se originalna spoljašnja arhitektura sačuva i, u meri u kojoj je to moguće, vrati u prvobitno stanje.

https://www.instagram.com/reel/C0ZHxbSsDC0/

Na restauraciji ornamentalne fasadne plastike na „Bristolu“ angažovano je 16 vrhunskih umetnika i čak trojica od ukupno petorice preostalih likorezaca u Srbiji, a ako se uzme u obzir i da se radovi izvode u saradnji sa Zavodom za zaštitu spomenika kulture Grada Beograda, onda je jasno da će ovaj simbol zrele faze beogradske secesije i remek-delo ingenioznog Nikole Nestorovića uskoro zasijati sjajem koji je decenijama unazad opčinjavao brojne slavne i istorijske ličnosti.

Stara pošta

Zgrada Stare pošte na Savskom trgu, izgrađena u savremenom srpsko-vizantijskom stilu, jedna je od onih građevina prestonice koje su zbog burnih istorijskih komešanja izgubile ne samo prvobitni sjaj, već i originalni izgled. Nekada fascinantno zdanje predratnog Beograda danas je svedeno na ogoljenu, zaravnjenu i skraćenu zgradu u socrealističkom stilu, koja ni po čemu ne podseća na prvobitno rešenje iz 1929. godine. Upravo kako bi najveći trg u Srbiji ponovo krasila lepota i šarm prohujalih vremena, remek-delo velikog srpskog arhitekte Momira Korunovića, koji je ne bez razloga prozvan „srpskim Gaudijem“, uskoro će biti oživljeno u identičnim razmerama i sa raskošnim fasadnim elementima koji su ga krasili sve do Drugog svetskog rata.

Savski trg

Nekada saobraćajno preopterećeni deo grada na početku Nemanjine ulice, u kome su se užurbani putnici jedva mimoilazili pri prelasku puteva, danas je moderan, evropski trg sa pešačkom zonom od čak 20.000 kvadratnih metara, zahvaljujući čemu je Savski trg najveći po površini u Srbiji. Rekonstrukcija je izvedena na osnovu projekta španskog arhitektonskog tima „Fenwick Iribaren Architects“ uz pažljivo očuvanje autentičnih istorijskih slojeva.

Izmeštanjem saobraćajnica na obode Savskog trga pešacima je ostavljen značajan prostor za uživanje u još jednom zelenom kutku Beograda, budući da je ispred nekadašnje Glavne železničke stanice (koja će biti preuređena u Istorijski muzej Srbije) posađeno 300 stabala različitih vrsta drveća. Tako je Beograd dobio novi, ozelenjeni javni prostor kao novo mesto okupljanja, koji će postati obrazovni i kulturni centar grada kada zgrada Stare pošte dobije novu namenu i postane dom za dečiji interaktivni muzej i pozorište i kada u njegovom zaleđu budu izgrađeni ne samo buduća metro stanica, već i obrazovni kampus sačinjen od najsavremenije državne dvojezične osnovne škole i držanog vrtića.