Političke barikade i ekonomske perspektive

Na kraju 2018. ponovio bih da je srpska ekonomija opterećena tradicijom nepovoljne geofizičke i opšte političke konjunkture, zaostalog ruralnog društva i odsustva ravnoteže među osnovnim resorima vlasti (izvršne, sudske, zakonodavne). Performanse srpske ekonomije daleko prevazilaze okvire nametnute demokratskim i demografskim deficitima, podrazumevajući istorijsko nasleđe. Srpska ekonomija ostaje vitalna, a njen rast pozitivan u odnosu na političku, društvenu i kulturnu regresiju u onoj meri u kojoj raspolaže slobodama u inicijativi, finansijama, inovacijama i međunarodnoj saradnji. Podrazumeva se podsticajna podrška državnih institucija, dok je sve očigledniji prioritet vladavine prava nad vladinim intervencionizmom, ne samo u pregovorima sa EU o poglavlju 24.

Najpouzdanije svedočanstvo o ekonomskoj 2018. upravo je u samopercepciji Vlade Srbije sadržanoj u budžetu za 2019. I Vlada i društvo i dalje se kreću u skučenom ekonomskom i političkom prostoru čije su granice, na jednoj strani, u nužnom realizmu, a na drugoj, u projekcijama budućnosti opterećenim frustracijama prošlosti i nastojanjima da se tim frustracijama manipuliše u svim vidovima javne politike, susedskih odnosa i partnerstva sa EU i SAD. EU i SAD su jedini pouzdani činioci ekonomskog rasta, investicija, razvoja inače zakržljalih i preregulisanih finansijskih institucija, najzad i vladavine prava, koja je jedini efikasan suplement skromnim prirodnim i ljudskim resursima. O tome svedoči proces globalizacije koji je uzdigao upravo Kinu, Rusiju, Indiju itd. Kontrola Vlade nad politikom i ekonomijom odvijala se subvencijama koje su supstitucija tržišnim institucijama, vladavini prava i opštem ambijentu, i očuvanjem predimenzioniranog i visokokoruptivnog, tržišno neefikasnog, gubitaškog javnog sektora. Zadržana su, srećom, relativno niska poreska opterećenja. (Real estate tržište koje se ubrzano razvijalo zahvaljujući političkim očekivanjima ulaska Srbije u EU trebalo bi u narednom periodu, u sve očiglednijem odsustvu EU perspektive, podstaći ukidanjem poreza na vlasništvo i vladinim subvencijama kako bi se sezonski status radnika postupno prevodio u stalni.)