Mladi u Srbiji o uticaju i značaju društvenih mreža

Organizacija Centar za kreiranje politika i strategija sprovela je istraživanje pod nazivom „Stavovi mladih u Republici Srbiji o uticaju i značaju društvenih mreža“. Ideja je bila da se ispitaju stavovi mladih građana Republike Srbije o temi koja je uvek aktuelna, a koja njih kao grupaciju unutar svakog društva posebno vezuje za ovu temu. Društvene mreže su poslednjih godina sve brojnije i raznovrsnije, a broj njihovih korisnika se iz dana u dan uvećava, a samim tim i broj naloga na tim mrežama raste. Shodno tome, nas je zanimalo da kroz ovo istraživanje ispitamo mlade u Srbiji i vidimo kakvo mišljenje imaju o uticaju i značaju koji društvene mreže mogu da imaju po njih i njihove vršnjake.

Kroz set pitanja hteli smo da doznamo koje društvene mreže mladi najviše koriste, ali i koji su im izvori primarni za informisanje. Primetan je trend da mladi sve više svog vremena provode na telefonima i kompjuterima, a kao jedan od razloga za to izdvajaju se i društvene mreže. Nas je zanimalo i koliko vremena dnevno i pred spavanje provode na svojim nalozima, što je verujemo mnoge i navelo da se zapitaju da li previše borave na internetu i da li je vreme za neke promene. Kroz pojedina pitanja smo želeli da ispitamo i psihološke posledice koje ima korišćenje društvenih mreža. Tako smo hteli da saznamo kako mladi sebe vide na osnovu vremena koje provode na mrežama, kako one utiču na njihov odnos prema drugima i samim tim socijalnu ispunjenost. Takođe, da li mreže utiču na njihovo samopouzdanje, pojavu anksioznosti i depresije, ali i to koliko se mladi osećaju bezbedno na mrežama. Na kraju, nezaobilazna su bila pitanja koja se odnose na virus COVID-19, te smo temu pandemije spojili sa temom našeg istraživanja.

Shodno celokupnoj situaciji koja je zadesila čitav svet, pa i naš region, u cilju izbegavanja potencijalnih izlaganja riziku od zaraze virusom COVID-19, odlučili smo se da istraživanje o ovoj temi sprovedemo online putem (CAWI istraživanje). Istraživanje je sprovedeno u periodu od 21.12.2020. do 13.01.2021. godine. Ispitanici su popunjavali online Google upitnik koji se sastojao od 24 pitanja otvorenog, zatvorenog i mešovitog tipa. Anketa je imala za cilj da ispita stavove mladih o navedenoj temi i bila je potpuno anonimna. Ukupan broj popunjenih anketa iznosi 700, a slali su ih mladi iz svih krajeva Srbije. Obrada dobijenih podataka je izvršena putem specijalizovanog programa za obradu podataka – SPSS (Statistical Package for the Social Sciences).

Od ukupnog broja mladih koji su učestvovali u istraživanju, kada je polna struktura u pitanju više je bilo ženskih ispitanika. Tako žene čine većinu sa 69.9%, dok je muškaraca manje sa 30.1%. Iako su kao ispitanici bili planirani samo mladi, koji su po Zakonu definisani kao osobe starosti od 18-30 godina, shodno temi istraživanja u obzir su uzeti i stavovi osoba koje su mlađe od 18 godina. Tako prosečna starost ispitanika u ovom istraživanju iznosi 22,2 godine.

Kada je obrazovni status ispitanika u pitanju rezultati istraživanja su sledeći. Najveći broj ispitanika je trenutno na osnovnim studijama, njih 65.7%, dok je još 8.8% mladih završilo osnovne studije. Sa završenom srednjom školom bilo je 8.1%, dok trenutno master i doktorske studije pohađa 9% mladih. U istraživanju je procentualno učestvovalo najmanje ispitanika koji su na krajevima u ponuđenim odgovorima. Tako je sa završenom osnovnom školom svega 3.7% ispitanika, dok je sa završenim master studijama ili doktorskim studijama učestvovalo 4.7% mladih.

Što se tiče regionalne zastupljenosti, popunjene upitnike su slali mladi iz svih krajeva Srbije. Procentualno najveći broj mladih u istraživanju bio je sa teritorije grada Beograda, odnosno njih 40.6%. Od ostalih regiona Srbije, posle grada Beograda najviše je bilo mladih iz Šumadije i Zapadne Srbije, njih 24.4%, dok je donekle podjednak procenat mladih iz Južne i Istočne Srbije – 18.6% i iz Vojvodine – 16.4% ispitanika.

Mlade građane smo pitali i koliko su zadovoljni svojom trenutnom finansijskom situacijom, ocenjujući je na skali od 1 do 5. Najviše mladih je svoju finansijsku situaciju ocenilo srednjom ocenom – 3, odnosno da su na sredini kada je zadovoljstvo ili nezadovoljstvo finansijama u pitanju. Takođe, visok broj je i onih koji su dali ocenu 4, te ove dve ocene zbirno čine skoro 70% ukupnih ocena. Shodno tome, mladi ispitanici su ocenili svoju finansijsku situaciju prosečnom ocenom – 3,32.